Editorial

ટ્રેનોમાં લૂંટ-ધાડ

જમ્મુથી દિલ્હી જઈ રહેલી દુરન્તો એક્પ્રેસના યાત્રીઓ હાલમાં લૂંટનો શિકાર બન્યા છે. બાદલી પાસે લૂટારૂએાએ યાત્રીઓનાં છરીની અણીએ મોબાઈલ, રોકડ અને ઘરેણાં લૂંટી લીધાં હતાં. પહેલાં લુટારુઓએ ટ્રેનનાં સિગ્નલ બંધ કરી દીધાં, પછી ટ્રેનમાં દાખલ થયા. ત્યારબાદ 20 મિનિટ સુધી લૂંટ ચલાવી હતી. છેલ્લા કેટલાક સમયથી ટ્રેનોમાં લૂંટફાટ જેવી ઘટનાઓની નોંધ લેતાં કેન્દ્રના ગૃહપ્રધાને આદેશ આપ્યો છે કે આવી ઘટનાઓની ઓનલાઈન ફરિયાદ નોંધવા માટે વ્યવસ્થા થવી જોઈએ. અત્યારે લોકોને ફરિયાદ નોંધાવવા માટે રેલવે પોલીસ સ્ટેશને જવું પડે છે. ફરિયાદ નોંધાયા પછી રાજ્ય, જિલ્લા અને સંબંધિત સ્ટેશને મોકલવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયામાં ફરિયાદ અટવાઈ જાય છે અને પીડિતોને નાહકનો ત્રાસ ભોગવવો પડે છે અને ઉચિત જવાબ મળી શકતો નથી. કેટલાંક વર્ષો પહેલાં રેલવે બજેટમાં દરેક ડબામાં એવાં ઉપકરણ મૂકવાનો પ્રસ્તાવ હતો, જેના દ્વારા ઉતારૂ કટોકટીની સ્થિતિમાં બીજાં સ્ટેશનો કે પછી મુખ્યાલય સુધી સંદેશ મોકલી શકે, પરંતુ હજી સુધી આ દિશામાં કોઈ પહેલ થઈ નથી. આ કારણે જ દુર્ઘટના કે ગુનાહિત ઘટનાઓ વેળા સમયસર રાહત પહોંચાડી શકાતી નથી. પરંતુ રેલવે પોલીસ હજી પણ જૂની પ્રથાથી ચાલી રહી છે. રેલવેમાં ચોરીની ઘટનાઓ સામાન્ય છે. ગુનાહિત વૃત્તિના લોકો ટ્રેનમાં ઘૂસીને મારપીટ કરતા હોય છે. યાત્રી સફરમાં હોય છે તેને લઈ તે ટ્રેનમાંથી ઊતરી રેલવે પોલીસ સ્ટેશન જવાની ઝંઝટમાં પડતો નથી.

આના પગલે પણ ગુનાહિત માનસિકતાવાળા લોકો બેરોકટોક ટ્રેનમાં ચોરી, ધાડ જેવી ઘટનાઓને અંજામ આપે છે. આવી સ્થિતિમાં જો રેલવેમાં એવી સૂચના પ્રણાલી મૂકવામાં આવે કે તેનાથી ન ફક્ત ઉતારુ ફરિયાદ નોંધાવી શકે, પરંતુ ગુનેગારોને પકડવામાં મદદ પણ થાય, તો રેલવે સેવાઓ પ્રતિ નિ:સંદેહ લોકોનો વિશ્વાસ વધશે.

મોદી વિરૂદ્ધ મહાગઠબંધન

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ લોકસભાની ચૂંટણી પહેલાં વિપક્ષના સંભવિત મહાગઠબંધન પર ભારે હુમલો કર્યો છે. તૃણમૂલ કૉંગ્રેસનાં સુપ્રીમો મમતા બેનરજીના નેતૃત્વમાં કોલકાતામાં યોજાયેલી 23 પક્ષોની મહારૅલીના બીજા જ દિવસે મોદીએ મહાગઠબંધનને નામદારો, નકારાત્મકતા અને અસ્થિરતાનું અનોખું ગઠબંધન ગણાવ્યું છે. વડા પ્રધાને કહ્યું છે કે આ નામદારો, ભાઈ-ભતીજાવાદ, ભ્રષ્ટાચાર, કૌભાંડો, નકારાત્મકતા, અસ્થિરતા અને અસલામતીનું ગઠબંધન છે. કોલકાતાની રૅલીમાં સામેલ પક્ષોએ એક થઈને મોદી સરકારને હટાવવાનો સંકલ્પ કર્યો છે. આ સંદર્ભમાં વડા પ્રધાને કહ્યું કે લોકસભા ચૂંટણીમાં વિપક્ષે પોતાની નિશ્ચિત હારને જોતાં અત્યારથી બહાનાં શોધવાનાં શરૂ કરી દીધાં છે અને ઈવીએમને દોષ દેવા લાગ્યા છે.

સામાન્ય ચૂંટણી નજીક આવી ગઈ છે તો એકતા બતાવવા સરકારનો વિરોધ કરવો વિપક્ષોનો અધિકાર છે. મોદી સરકારની નબળાઈઓ અને સાથે જ દેશની સમક્ષ ઉપસ્થિત સમસ્યાઓ દાખવવી પણ તેમનો અધિકાર છે, પરંતુ વિપક્ષો પોતાના એજન્ડાથી આમજનતાને સંતુષ્ટ અને સાથોસાથ આકર્ષિત કરવામાં સક્ષમ છે ખરા?

ભાજપના વિરોધમાં દરેક મતદાર ક્ષેત્રમાં વિપક્ષોએ એક થઈ તગડો ઉમેદવાર ઊભો રાખવો જોઈએ એવું સૂચન મમતા બેનરજીએ કર્યું હોવા છતાં તે સાર્થક થાય એમ નથી. ઉત્તર પ્રદેશમાં ભાજપના વિરોધમાં સમાજવાદી પક્ષ અને બહુજન સમાજ પક્ષે એક થઈને ત્યાં બેઠકોની વહેંચણી જાહેર કરી છે. આ મોરચામાં માયાવતી અને અખિલેશ યાદવે કૉંગ્રેસને દૂર રાખી છે. કૉંગ્રેસે હવે બધી 80 બેઠકો પર લડવાનું જાહેર કર્યું છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં કૉંગ્રેસની શક્તિ મર્યાદિત હોવા છતાં ભાજપ, સપા - બસપા મોરચો અને કૉંગ્રેસ એમ ત્રિપાંખિયા જંગમાં ભાજપને ફાયદો થઈ શકે છે.

પશ્ચિમ બંગાળમાં ચિત્ર અલગ નથી. તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ, ભાજપ, કૉંગ્રેસ અને ડાબેરી એમ ચાર મુખ્ય પક્ષો ત્યાં છે. તૃણમૂલ અને ડાબેરી પક્ષ ક્યારે પણ એક થાય એ શક્ય નથી. કૉંગ્રેસમાં તૃણમૂલ કે ડાબેરી પક્ષ - કોની સાથે ગઠબંધન કરવું એ અંગે ભારે દ્વિધા છે એટલે જ ભાજપના વિરોધમાં તૃણમૂલ અને ડાબેરીઓના મતનું વિભાજન થશે. માયાવતીએ દેશમાં ક્યાંય પણ કૉંગ્રેસ સાથે ગઠબંધન નહીં કરવાનું જાહેર કર્યું છે. હિન્દી ભાષી રાજ્યોમાં આ ભાજપની તરફેણમાં જશે. વિરોધીઓએ એક થઈ ‘મોદી હટાઓ’ સૂત્ર આપ્યું હોવા છતાં બેઠક વહેંચણીનો મુદ્દો મહત્ત્વનો રહેશે. દરેક રાજ્યમાં બે-ત્રણ સમવિચારી પક્ષ હોવાને લઈ બેઠક વહેંચણી આકરો પડકાર છે એવું ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન એચ. ડી. દેવગૌડાનું કહેવું થોડામાં ઘણું બધું કહી જાય છે. 1996ની જેમ કોઈપણ પક્ષને પૂરતું સંખ્યાબળ નહીં મળવાથી પોતાને વડા પ્રધાનપદની તક મળવી જોઈએ એવી બધા જ નેતાઓની ઇચ્છા છે. ચૂંટણીનાં પરિણામ પછી વડા પ્રધાનનો નિર્ણય લેવામાં આવશે એમ મમતા બેનરજીએ જાહેર કરીને આ પ્રશ્ન વિવાદનો મુદ્દો બને નહીં એવો પ્રયાસ કર્યો છે.

આ મહાગઠબંધનની સભામાં કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીની ગેરહાજરી સૂચક હતી. મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કૉંગ્રેસનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. મમતા, માયાવતી, ચંદ્રાબાબુ વગેરે નેતાઓ રાહુલ ગાંધીનું નેતૃત્વ માન્ય કરવા તૈયાર નથી. વિરોધીઓઁની એકતામાં કૉંગ્રેસની ગણના ફક્ત એક ઘટક પક્ષ તરીકે કરવામાં આવે છે તે કૉંગ્રેસ મોવડીમંડળને ખૂંચે છે. મધ્ય પ્રદેશ, રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢમાં વિજય પછી કૉંગ્રેસની અપેક્ષા વધી છે. જ્યારે બીજા પક્ષો પણ એ જોવા આતુર છે કે કૉંગ્રેસનું કદ વધે નહીં. કૉંગ્રેસ ભાજપ કરતાં વધુ બેઠકો જીતવાનો ચમત્કાર સર્જે તો જ ભાજપ માટે સત્તામાં પાછા આવવાના દાવપેચને સુરંગ લાગી શકે છે. જોકે, આવી કોઈ શક્યતા નથી. છતાંય આમ બન્યું તો રાહુલ ગાંધી વડા પ્રધાનપદના ઉમેદવાર બને તે સામે એક નહીં અનેક પક્ષોનો વિરોધ હશે.

વાસ્તવમાં પડકાર કેન્દ્રમાં સરકાર બનાવવી હોય તો વિપક્ષોએ બાંધછોડ કરવી પડે. સપા અને બસપા જાતીય સમીકરણ પર ચૂંટણી લડતા આવ્યા છે, ચંદ્રાબાબુ નાયડુ, એમ. કે. સ્ટાલિન, એચ. ડી. કુમારસ્વામી વગેરેને પોતાનો પ્રાદેશિક આધાર છે અને તેઓ કેન્દ્રમાં સત્તાની ભાગીદારી ઇચ્છે છે. ભૂતકાળમાં ઘણી વખત આ નેતાઓ વચ્ચે મતભેદ ઊભા થયા છે. ગઠબંધનની સરકારોના અનુભવ સારા રહ્યા નથી. તેથી મતદારોનાં મનમાં સ્થાયી અને કારગર સરકાર આપવાનો વિશ્વાસ જગાવવો એ પણ આ પક્ષો માટે મોટો પડકાર હશે.